LỄ TANG NGƯỜI CHA KÍNH YÊU CỦA TÔI

LỄ TANG NGƯỜI CHA KÍNH YÊU

Lễ tiễn đưa linh cửu người Cha thân yêu về nơi yên nghỉ cuối cùng

LỄ ĐƯA TIỄN NGƯỜI CHA KÍNH YÊU VỀ NƠI YÊN NGHỈ CUỐI CÙNG

Lễ Trùng tu khánh thành Họ Dương làng Hương Cần VTS 01 1

Hình Bóng người cha giờ đây chỉ còn trong nỗi nhớ! VTS 01 1

Thật khó để tìm ra cách ứng xử khi phải đối mặt với những thị phi trong cuộc sống. Nhưng trong mọi trường hợp, im lặng luôn là giải pháp tối ưu, bởi cuộc sống còn nhiều thứ để quan tâm hơn là mang trong mình sự ấm ức và bực bội chỉ vì người khác không hiểu đúng về mình.

Dưới đây là 2 câu chuyện nói về cách mà người thời xưa đối diện với những thị phi.

Câu chuyện thứ nhất:

Trong một buổi nhàn hạ, vua Đường Thái Tông hỏi chuyện vị quan cận thần là Hứa Kính Tôn rằng:

– Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là phường sơ bạc. Sao lại có nhiều tiếng thị phi chê ghét như thế?

Hứa Kính Tôn trả lời:

– Tâu bệ hạ. Mưa mùa Xuân tầm tã như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét vì đường đi trơn trợt. Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, hàng thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo chích lại ghét vì ánh trăng quá sáng tỏ. Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương. Còn hạ thần đâu phải một người vẹn toàn thì làm sao tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích.

Cho nên ngu thần trộm nghĩ, đối với tiếng thị phi trong thế gian nên bình tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe. Vua tin nghe lời thị phi thì quan thần bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi thì con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi thì gia đình ly tán. Tiếng thị phi của thế gian nọc độc còn hơn rắn rết, bén hơn gươm đao, giết người không thấy máu.

Câu chuyện thứ hai:

Một lần, Phật đi giáo hóa ở vùng có nhiều người tu theo Bà La Môn giáo. Các tu sĩ Bà La Môn thấy đệ tử của mình đi theo Phật nhiều quá, nên ra đón đường Phật mà mắng chửi. Phật vẫn đi thong thả, họ đi theo sau không tiếc lời rủa xả. Thấy Phật thản nhiên làm thinh, họ tức giận, chặn Phật lại hỏi:

– Ngài có điếc không?

– Ta không điếc.

– Ngài không điếc sao không nghe tôi chửi?

– Này tín đồ Bà La Môn, nếu nhà ông có đám tiệc, thân nhân tới dự, mãn tiệc họ ra về, ông lấy quà tặng họ không nhận thì quà đấy về tay ai?

– Quà ấy về tôi chứ ai.

– Cũng vậy, ông chửi ta, ta không nhận thì thôi.

Trong kinh Phật viết rằng, khi người ác mắng chửi người thiện, người thiện không nhận thì người ác giống như người ngửa mặt lên trời phun nước bọt, nước bọt không tới trời mà rời xuống ngay mặt người phun. Có thọ nhận mới dính mắc đau khổ, không thọ nhận thì an vui hạnh phúc. Thế nên từ nay về sau nếu có nghe thấy ai đó nói lời không tốt về mình, chớ có thọ nhận thì sẽ được an vui.

Theo Phật giáo, khẩu nghiệp là một trong những nghiệp nặng nề nhất mà một người có thể tạo ra. Vết thương bạn gây ra trên thân thể người khác còn có ngày lành nhưng vết thương gây ra bởi lời nói thì chẳng biết ngày nào mới lành lại được.

Vì vậy hãy cẩn trọng với lời nói của mình, đừng gây ra thị phi vì vô ý thức, cũng đừng trách móc người khác chỉ vì lỗi lầm của họ bởi: “Every saint has a past, every sinner has a future”, nghĩa là “Vị thánh nào cũng có một quá khứ, và tội đồ nào cũng có một tương lai”.

       Đừng tưởng...

Sưu tầm.

TIỄN BIỆT

   Sau 74 năm chu du thiên hạ, vào lúc 09 giờ 10 phút ngày mười một tháng mười một năm 2014, nhằm ngày mười chín tháng chín (nhuận) năm Giáp Ngọ, trái tim của Cha tôi đã ngừng đập. Cha đã đi vào cõi vĩnh hằng một cách thanh  thản. Tề tựu xung quanh linh cửu của Cha có đủ mặt con, cháu, chị, em ruột thịt, họ hàng, làng xóm.....
Trời đất cũng âm u suốt từ ngày mười một cho đến ngày mười bốn như thể cùng chia xẻ nỗi buồn cùng với chúng con. Sáng ngày mười lăm, khi tiến hành lễ Triệu tổ , kính cáo tiên tổ rằng Cha đã về với tổ tiên thì trời cũng đã không cầm được nước mắt, mưa mưa và mưa tầm tả trút xuống. Nước mưa của đất trời hòa lẫn cùng nước mắt của chúng con để tiễn đưa Cha đi vào cõi vĩnh hằng.

    Sáng ngày mười sáu, bà con nội ngoại, xóm làng đã tập trung đông đủ...Sau khi Quý thầy làm lễ để đưa tiễn linh cửu của Cha về nơi an nghỉ cuối cùng linh cửu của Cha được di chuyển ra khỏi căn nhà mà hơn 40 năm Cha đã chung sống.

   Ở phía Đông,  mặt trời đã  xuất hiện và chiếu  sáng . Ánh sáng bình minh đã vô tình hay hữu ý làm cho linh cửu của Cha được ấm áp khi về nơi an nghĩ cuối cùng.

   Sau khi thể xác của Cha được nằm yên dưới lòng đất, trong ánh nắng ban mai của đất trời, bổng xuất hiện một cơn mưa rào nhè nhẹ, lướt qua nhanh trên nấm mộ ...phải chăng đó là những giọt nước mắt cuối cùng mà tạo hóa khóc để tiễn đưa Cha!

   Xin chân thành cám ơn quý Chú, Cô, Dì, bà con nội ngoại, họ hàng, xóm giềng, bạn bè, quý Sư - Huynh - Đệ ....đã phúng viếng, phúng điếu, tiễn đưa !

   Cầu cho linh hồn cha được siêu thoát!

 

KÝ ỨC CỦA KẺ DẠI KHỜ

Trong sự ngà ngà say , Hắn cố  kiếm tìm  trong ký ức của mình , một chút kỷ niệm  về tuổi thơ, về quê hương xứ sở nơi Hắn được sinh ra và lớn lên.

   Hắn cho biết: Mình được sinh ra trong một gia đình dưới bậc thấp nhất của tầng lớp  bần khố nông,  tại Giáp Đông, làng Hương Cần, thuộc xã Hương Cần, quận Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên. Nay là Giáp  Đông, làng Hương Cần, xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

   Hắn nhớ có lần Mạ Hắn nói với Hắn rằng: Bà đã sinh ra Hắn ngay tại cái chuồng heo của gia đình ông nội Hắn.

  Hắn cảm thấy thú vị , đắc ý đến tận cùng khi biết được thông tin là mình được Mạ sinh ra ngay  trong cái chuồng heo…Hắn bổng cất giọng cười một cách sảng  khoái, đắc chí.

   Sự kiện Hắn được sinh ra trong cái chuồng heo đã làm Hắn liên tưởng đến nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm Chí Phèo mà Hắn đã được học ở cái thời đi học phổ thông……rồi đột nhiên, trong tiềm thức của Hắn, ký ức đã trở về, Hắn nhớ:

    Vào những ngày cuối tháng 3 năm 1975, Hắn cùng với 02 người chị được người cha đưa đi “chạy giặc”. Than ôi! Với 04, 05 tuổi đầu, Hắn có biết “giặc” là chi mô! Dù còn nhỏ nhưng Hắn nhớ rất rõ, rất cụ thể sự kiện Hắn cùng với các chị và người cha đi xuống một chiếc nốt (thuyền) , rồi sau đó được đưa lên một chiếc tàu biển lớn. Trong sự mệt nhoài của việc say sóng, Hắn vẫn còn nhớ như in, hình ảnh những người lính trên tàu với những màu đen, đỏ trên người…

   Tàu lênh đênh trên biển một thời gian , Hắn không biết rõ đi mất bao nhiêu  ngày, giờ, tháng…mà chỉ biết sau đó, Hắn được đưa lên bán đảo Sơn Trà của Đà Nẳng.

   Khi đang ở tại nhà của người ông, em trai ông nội Hắn, bổng một hôm Hắn thấy có một người bị lồi bụng , được một người khác vác đi ngang…lúc này có ai đó  nói cho Hắn nghe: Người đó bị bắn. Hắn hỏi lại: Bị ai bắn? Người đó trả lời cho Hắn rất rõ ràng, mạch lạc nhưng bây giờ Hắn đã quên, vì đã gần 40 năm trôi qua, chính xác là hơn 38 năm.

   38 năm , một chặng đường đủ để một đứa trẻ mới được sinh ra, tồn tại, phát triển, trưởng thành…ấy vậy mà giờ đây, trong sự ngà ngà say của men bia rượu, Hắn vẫn cảm thấy mình như đang còn ở cái tuổi lên 04 lên  05 , đang theo gia đình “chạy giặc”, dù bây giờ Hắn đã bước vào độ tuổi “tứ thập bất hoặc”.

   Càng nghĩ, Hắn càng thấy thương thương cho cái tuổi thơ của mình!

Hắn cảm thấy luyến tiếc cho một thời quá khứ, một sự kiện xảy ra, thế là Hắn luôn miệng giá như ngày đó…thì bây giờ….!

   Hết chạy giặc,  Hắn theo gia đình  trở  lại quê hương – làng Hương Cần. Cha Hắn bị bắt đi cải tạo gì đó. Hắn nhớ khi đó có ai đó đã nói với Mạ Hắn: Thím lo làm ăn nuôi con, chú rứa là mốt mùa lệ thủy. Giờ đây nghĩ lại, Hắn bổng thấy giựt mình mà thốt lên: Trời ơi! Sao con người ta lại nhẫn tâm với đồng loại đến thế?

- Đi học mẫu giáo:

   Hắn nhớ một lần cùng đi với các chị em đến trường mẫu giáo, khi đến nơi Hắn thấy những đứa trẻ như Hắn, đứa thì  bị người lớn (lúc đó Hắn chưa nhận biết được đó là cô giáo) bắt quỳ; đứa thì đứng quay mặt vào tường; đứa thì vòng tay…thế là Hắn quyết định không vào học, Hắn bỏ đi một mạch về nhà. Đó là lần đầu tiên trong cuộc đời, Hắn đi học. Và đương nhiên, Hắn đã không  học. Có lẽ vì vậy mà giờ đây, Hắn đã không có được sự khéo léo, khôn ngoan trong lời nói, do không nhận được sự giáo dục đầu đời của “ nhà trường mẫu giáo”.

- Đi học chử:

   Năm 1976, Hắn vào học lớp 1. Đến năm 1981 -1982, khi đang học lớp 6 nữa chừng thì Hắn bỏ học. Trở về nhà, cắt cỏ chăn trâu. Hắn sung sướng đến mãn nguyện khi thoải mãi ngồi trên lưng trâu, miệng nghêu ngao:

                        Ai bảo chăn trâu là khổ

                        Chăn trâu sướng lắm chứ!

                     Ngồi trên lưng trâu gió lạnh queo râu

                       Ngồi trên lưng trâu hát bài tự do.

    Hồi đó, đất nước phát triển theo chế độ tập đoàn, sau khi học về , Hắn lại đến sân tập đoàn chơi và bị mấy người lớn xúi đến vuốt mũi những đứa trẻ con như Hắn. Tất nhiên, sau cái vuốt mũi thì Hắn bị đối phương xông vào đánh cho một trận tơi bời khói lửa.

   Nhớ lại chuyện này, Hắn đã bật ra một nụ cười ngượng ngạo. Hắn nghĩ thật may cho đời Hắn…nếu như thời đó mà trẻ con có tính khí như bây giờ thì chắt chắn là Hắn đã bị ăn dao rồi. Và giờ đây, có lẽ là Hắn đang ngồi uống rượu, hầu chuyện với Diêm Vương…

   Hắn không tài nào tìm ra câu trả lời cho câu hỏi: Tại sao? Tại sao thanh nam, nữ  tú bây giờ cứ hể cứ đụng chuyện là xách dao, mã tấu, thậm chí là súng…ra để hành xử với nhau?

   Suy nghĩ mông lung, Hắn đứng dậy, bỏ đi ra ngoài thư giản nhằm cốt để xóa tan đi những ký ức cứ dồn dập chạy về trong đầu óc Hắn. Nhưng không. Không biết tại sao Hắn càng thư thái tinh thần bao nhiêu thì ký ức lại dồn về bấy nhiêu, thế là Hắn lại nhớ:

   Năm Hắn học lớp 3, trong khi đang ngồi ăn cơm với gia đình cha mạ, không biết Hắn đòi cái gì mà ngồi thụt lùi thụt lùi đến khi toàn bộ cơ thể Hắn bị rơi khỏi bộ ván ngựa , rớt một cái bịch xuống đất. Thế là Hắn khóc òa lên. Cha Hắn chạy đến ôm đỡ Hắn lên và ông thật hốt hoảng khi  nhìn thấy da , mắt Hắn chỉ biểu lộ một màu vàng xẩm duy nhất. Hắn được đưa đến nhà thương An Hòa.

   Khám cho Hắn là một người mặt bộ quần áo màu xanh lá cây, đầu đội nón cối, trên đó Hắn thấy rõ một ngôi sao….Đến giờ phút này , Hắn vẫn còn nhớ như in câu nói của người đã khám bệnh cho Hắn. Vị này đã nói với mạ Hắn: “ Chị phải liều mất một đứa con trai” . Quả thật với 08 tuổi đời, Hắn không thể hiểu câu nói của vị này  có ý nghĩa gì nhưng Hắn thấy mạ Hắn đã có lời năn nỉ rất thảm thiết với vị thầy thuốc này. Vừa rồi, khi nghe tin báo chí đưa chuyện mấy đứa trẻ thơ vừa mới sinh ra, ở Hướng Hóa Quảng Trị bị chết do tiêm vắc xin…Nhớ lại câu nói trên của vị thầy thuốc, Hắn cảm thấy đời mình may mắn vô cùng…

- Bị đuổi ra khỏi lớp và nghĩ học:

   Năm 1981-1982, khi đang học lớp 6, không biết vì sao Hắn bị cô giáo dạy môn toán đuổi ra khỏi lớp. Dù đã học đến lớp 6 nhưng khi đi học, Hắn chỉ có một cái quần đùi được may bằng bao cát và chiếc áo cũ kỹ do người khác cho …Khi bị cô giáo đuổi ra khỏi lớp trong giờ học môn toán, Hắn đã xin lỗi và xin cô giáo cho vào học…nhưng cô giáo nhất quyết không cho; thế là hàng ngày, cứ đến môn toán là Hắn đạp chân nhảy qua cửa sổ , ra khỏi lớp học. Sau đó không lâu thì Hắn bỏ học. Trở về nhà tiếp tục con đường cắt cỏ chăn trâu. Hắn cứ tưởng cuộc đời của mình đã bị đóng khung trong bối cảnh: Con trâu đi trước cái cày theo sau!

  Giờ đây nghĩ lại, Hắn thấy mình đúng là kẻ khờ khạo, tại sao hồi đó Hắn không về nói với cha mạ hắn và báo với Ban giám hiệu nhà trường…? Mà thôi, khi Hắn kịp nghĩ ra thì thời gian sự kiện  cũng đã qua hơn 30 mươi năm rồi.

- Đi học chử lại:

   Năm 1984, trong một lần đi chăn trâu về, Hắn thấy những học sinh trong xóm đi học về vui quá. Về nhà , Hắn nói: Ba ơi! Con đi học lại. Cha Hắn nói: Ừ. Con đi học được thì đi đi! Thế là Hắn  lại bắt đầu đi học lại từ lớp 6. Trong thời gian này, Hắn vừa học vừa chăn trâu. Sau khi được đi học lại, Hắn đã học một mạch cho đến hết lớp. Giờ đây, không còn có cô giáo hay  thầy giáo nào có điều kiện đuổi Hắn ra khỏi lớp học nữa rồi. Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên ắt cũng có ý nghĩa gì đó trong cuộc đời của Hắn.

- Đi học võ:

  Lúc bấy giờ ở làng quê nơi Hắn được sinh ra,  có lớp võ thuật do thầy  Nguyễn văn Nhân mở dạy, huấn luyện. Một hôm,  người chú của hắn hỏi: Cháu có đi học võ không? Hắn hỏi : Võ gì? Chú hắn trả lời: Karate. Hắn buộc miệng hỏi : Karate à? Rồi Hắn nói tiếp : Cháu  thích học võ ta cơ.

Rồi bẳng đi thời gian, Hắn không nghĩ đến chuyện đi học võ mà người chú của Hắn đã gợi ý.

  Thế nhưng, sau đó không biết thế nào , Hắn lại xin vào học Karate.

Hắn cho biết: Thú vị nhất trong quảng đời học võ, đó là một lần đi bài quyền Phối hợp chặt ra, không biết sao lại có quá nhiều võ sinh trình bày không đúng, trong đó có Hắn. Hắn nhớ khi đó,  thầy Nhân  nói: Sai răng mà  đến nỗi cái thằng tối nào cũng đi học mà cũng sai!

   Quả thật là thú vị! Không sai sao được khi mà có những đêm đi học , trong bụng chưa có cái gì lót vào! Có gì khổ hơn là bị cái bao tử nó thắt. Nó càng thắt mạnh bao nhiêu thì tâm trí bị chi phối bấy nhiêu. Tâm trí bị chi phối thì tất thị làm sao mà tập trung được.

  Nhớ lại trong buổi tất niên võ đường vào ngày 20 tháng chạp âm lịch, với sự tham gia đông đủ của các môn sinh cùng sự hiện diện của các thầy võ sư, như thầy võ sư Vĩnh Vy, thầy võ sư Lê Huy Chương…đến tiếc mục “Hái hoa dân chủ”, trong khi ai ai cũng được cất cao tiếng hát vừa để chuẩn bị đưa tiễn năm cũ  đi qua, chào đón năm mới và vừa giương cao khí tiết hào hùng của Môn phái Cương nhu Karate Do…không khí “hái hoa” đang rộn ràng thì đến lượt Hắn. Nguyễn phi Hội đưa cho Hắn một cái “xăm”. Bình thản mở “xăm ” ra, Hắn thấy trong đó chứa đựng một bài “táo quân”. Hắn đọc oang oang bài “táo” với khẩu khí của một môn sinh từng nhiều lần cất lên tiếng thét “Ki ai”. Hắn cho biết: Ngay khi nhìn thấy cái “xăm” chứa đựng bài “táo quân” thì trong đầu Hắn đã xuất hiện suy nghĩ “đã có sự sắp xếp” trong trường hợp này. Cái bài “táo quân” là do thầy Nhân viết. Cái hay của thầy là đã phát hiện ra Hắn với cái giọng oang oang nên đã đạo diễn cho Nguyễn phi Hội đưa cái “xăm táo” cho Hắn đọc, khi đến lượt.

  Là huyền đai đệ nhất đẳng, ắt cuộc đời học võ của Hắn có nhiều kỷ niệm…song kỷ niệm khó quên nhất là khi việc dạy võ của thầy Nhân bị chính quyền sở tại cấm cản, thế là hằng đêm anh em “huyền đai” phải vào trong  nhà thầy Nhân, dọn cất bàn ghế, tạo khoảng trống để tập. Có gì buồn hơn khi môn sinh  phải tập võ lén lút ngay chính trong căn nhà của thầy Nhân! Nhường nhu trong vấn đề này thầy trò chúng ta đã quá “nhu” thì phải?

  Mặc cho sự cấm cản của chính quyền sở tại, dưới sự dẫn dắt của thầy Nhân, việc luyện tập võ vẫn được tiến hành…năm Hắn học lớp 10 tại trường cấp III Hương trà thì cũng là lúc thầy Nhân đến khai trương câu lạc bộ ở đó. Thế là cùng với Võ quang Lãm, Nguyễn phi Hội…Hắn cũng là thành viên trong Hội đồng huyền đai tham gia luyện tập cho các võ sinh vốn là học sinh cấp III của trường cấp III Hương trà.

  Hồi đó, học sinh Hương sơ thường hay ức hiếp học sinh các xã Hương toàn, Quảng thọ …khi đến học tại trường cấp III Hương trà cho đến khi có câu lạc bộ Karate Do do thầy Nhân mở tại trường thì sự uy hiếp đó đã dần dần chìm trong im lặng.

   Việc tham gia huấn luyện tại câu lạc bộ trường cấp III Hương trà kết thúc khi Hắn vào thành phố Hồ chí Minh để học đại học. Cũng từ đó, Hắn chính thức rời khỏi đất Hương Cần; tuy nhiên trong tâm trí Hắn không bào giờ quên Hắn là môn sinh của hệ phái Cương nhu Karate Do.

  Lạ thay, là người học võ nhưng Hắn lại công khai thừa nhận không biết gì về võ. Trong suốt những năm tháng học võ,  cái Hắn học được là câu nói của thầy Nhân. Thầy Nhân nói : Các em học võ mà khi đi ra đường, nếu có tham gia  đánh nhau mà thiên hạ nói đánh  đúng thì về đây không bị phạt còn họ nói đánh lộn thì về đây bị phạt.

   Than ôi! Ở đời có  mấy  ai nói những người tham gia đánh nhau  là đúng đâu , họ chỉ toàn nói là đánh lộn. Vậy thì nếu phải đánh nhau thì làm sao đánh cho đúng đây?

   Hắn đã học qua môn triết nhưng quả thật Hắn không thể tự tìm câu trả lời cho chính câu hỏi mà Hắn đã đặt ra.

   Phải chăng, để đảm bảo đánh đúng thì cách tốt nhất là không đánh?     Điều này quả thật không dể thực hiện , bởi cái sĩ của con người học võ có chịu nằm im khi bị người khác khiêu khích hay không?

Nghĩ đến đây, Hắn lại bật cười với nụ cười  mãn nguyện, bởi mặc dù là người có học võ nhưng Hắn toàn bị người ta đánh cho tơi bời khoái lửa thôi chứ chẳng đánh được ai bao giờ...Trong suốt 05 năm học đại học, Hắn chỉ một lần nắm tay lại để đấm, nhưng không phải đấm vào người đối diện mà đấm vào cái giường tầng ở ký túc xá sinh viên; cũng nhờ 02 cái  đấm liên tiếp vào thành giường đó mà trong suốt 05 năm học, Hắn đã được an toàn….

   Không phải là người theo Thiên chúa giáo nhưng Hắn thuộc nằm lòng câu:

   Khi con đi ra đường, nếu có ai đánh con một cái  vào má trái thì con chìa má phải để họ đánh thêm một cái nữa cho  thỏa lòng chúa.

   Và Hắn đã làm theo y như vậy, nhưng rất tiếc cho đến bây giờ  chưa có ai đánh Hắn cái thứ hai vào người.

- Ký ức tạp chủng:

   Ngày đó, quang  cảnh tự nhiên ở làng quê Hương Cần thật là đẹp. Chợ Hương Cần được thiết kế, xây dựng ngay dưới chân cầu Hương Cần – bắt qua  sông Bồ dẫn đến Giáp Kiền (thuộc làng Hương Cần) đến làng La Vân, Quảng Thọ…Có bến Đình là nơi để ghe, đò các nơi cập khi đem hàng hóa đến buôn bán tại chợ. Có cây Bồ Đề cổ thụ và am miếu nỗi tiếng linh thiêng….

   Hắn nhớ , một lần, khi được  sai ra chợ mua một lon muối hạt, khi vừa ra đến chợ, ông Bồ - chủ đò buông  cá – vốn là bạn thân với  cha Hắn – nhìn thấy Hắn đang đi nghêu ngao , ông  khoát tay, kêu Hắn xuống đò, rồi ông  đưa cho Hắn một trạc lòng cá . Hắn không biết làm thế nào bèn bỏ lon muối lên trên trạc lòng cá và đưa cái trạc lên đầu đội đi vô nhà. Các mệ, các mụ buôn bán ở chợ thấy vậy liền xì xầm to nhỏ gì đó ….Hắn chỉ nghe rõ được mỗi câu: Đúng là kẻ dại khờ.

  Giờ đây khi nghĩ lại chuyện này, hắn cảm thấy biết ơn ông Bồ - chủ đò cá vô cùng!

  Ngoài bến đình, còn có bến Trâu nằm phía dưới bên đình. Bến trâu là bến nơi có trâu nẹp (tắm).  Vào mùa hè, khoảng 08 – 09 giờ sáng là Hắn đưa trâu ra bến  để nẹp, Bến này nằm đối diện trước đình phe Đông.  Mỗi lần cho trâu  nẹp, Hắn nẹp tắm cùng trâu….rồi miệng nghêu ngao câu hát: Ai bảo chăn trâu là khổ?

   Ngoài ra còn có  bến Cầu . Đây là bến nằm trước mặt Dinh Ông , tuổi thơ của Hắn không dám xuống tắm ở đây. Vì  không biết sao đoạn sông Bồ  chảy qua bến Cầu này rất  hay có người chết đuối mà người ta đồn đó là do bị “ma rà” nhận nước…

  - Từ giả quê hương:

   Năm 1991, Hắn  thi đỗ vào một trường đại học ở thành phố Sài Gòn. Hắn cắt chuyển khẩu vào trường học. Sau 05 (năm) năm, Hắn  tốt nghiệp đại học. Ngày 31 tháng 8 năm 2006, Hắn hạnh phúc khi đứng trên bục giảng đường để đón nhận tấm bằng đại học. Ngày 01 tháng 9 năm 2006, Hắn lên xe đò  trở về quê hương với suy nghĩ giản đơn : Với tấm bằng đại học, Hắn có thể được tuyển dụng vào làm việc ở một cơ quan nhà nước tại quê hương… Thế nhưng, Hắn đã mắc phải sai lầm từ đó. Hắn đã gửi hồ sơ xin việc đi khắp nơi nhưng không có cơ quan nào trả lời. Hắn ngao ngán đọc mấy câu thơ:

Từ khi cánh cổng trường (đại học) đóng lại

Ta bâng  khuâng  bước vội trên đường

Tìm về quê- Nơi mái ấm tình thương

Mong kiếm được việc làm

Để sống qua ngày tháng...

Nhưng sự đời

Có ai biết trước

Ước mơ nho nhỏ đã không thành

Bởi chỉ ta là kẻ vô danh

Không tiền bạc, chỉ tấm bằng đại học.

Thế mới biết

Đường Đời không thẳng tắp

Không có tiền - Không có việc làm - là sự thật khách quan....

Một năm trôi qua

Ngày tháng hoang tàn

Ta lại cất bước lang thang

Đi tìm cuộc sống mới.

Đi đâu? Tiếng người phụ xe (lơ) hỏi Hắn.

Sài Gòn. Hắn trả lời cụt lủn. Thế là Hắn bước lên xe trong trạng thái vô định, mặc cho chiếc xe cứ hồn nhiên chạy về phương nam.

 Đã 16 năm trôi qua, kể từ ngày người phụ xe hỏi Hắn đi đâu, nay Hắn đã không còn chổ để đi nữa rồi. Chỉ còn nơi để đi về.

Về quê hương ?

Về nơi yên nghỉ?

Cả hai cùng về.

------------*****----------------

Đồng Xoài ngày 21 tháng 8 năm 2013

Dương Vĩnh Tuyến.

HÀNH CHÍNH XỬ ÁN

Sau hơn 01 năm chờ đợi, kể từ ngày tòa án nhân dân thị xã  Đ thụ lý vụ án do bà H khởi kiện, đề nghị tuyên hủy các quyết định của Ủy ban nhân dân thị xã Đ về việc giao, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ ông M, cuối cùng Tòa án nhân dân thị xã Đ đã đưa vụ án ra xét xử  và tuyên án: Bác yêu cầu khởi kiện của bà H.
Vị chủ tọa vừa dứt lời tuyên án, bà H lập tức đứng phắt dậy và nói: Nếu biết chủ tọa phiên tòa tuyên án như thế thì tôi đã không phải khởi kiện và mất hơn 01 năm để chờ đợi!
Xin hỏi chủ tọa: Tại sao lại bác yêu cầu khởi kiện của tôi , khi tôi và luật sư bảo vệ quyền lợi cho tôi đã chứng minh việc cấp giao và cấp  giấy chứng  nhận quyền sử dụng đất do Ủy ban nhân dân thị xã Đ  cấp cho hộ ông M là sai?
Tại sao quốc hội ban hành Luật  tố tụng hành chính, cho phép dân được khởi kiện vụ án hành chính nhưng chủ  tọa  lại bác yêu cầu khởi kiện của tôi?...
Vị chủ tọa không nói gì mà thản nhiên đến gần và nói vào tai bà H: Mong bà thông cảm! Tôi biết bà kiện đúng nhưng do đây là vụ án hành chính, xét xử Ủy ban nhân dân thị xã, chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã - người đại diện theo pháp luật của Ủy ban là phó bí thư thị ủy...Nếu tôi chấp nhận yêu cầu của bà, tuyên hủy các quyết định của Ủy ban thì tôi lại bị đối đầu với ...nhiệm kỳ tiếp theo của mình. Vậy bà thông cảm ra về và nhớ làm đơn kháng cáo để được tòa án cấp trên giải quyết!

BIẾT KHI NÀO

TAND thị xã Đồng Xoài giải quyết “tranh chấp hợp đồng xây dựng”:

Không thực hiện theo luật định?

10:10

 | 02/06/2014

BP - Theo hợp đồng đã ký số 01/HĐ.2001 giữa Công ty TNHH sản xuất - thương mại - dịch vụ (SX-TM-DV) Hoàn Cầu (ấp 1, xã Tiến Hưng, thị xã Đồng Xoài) do ông Đào Nhựt Hoa làm giám đốc (bên A) và Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường (số 480, đường Hùng Vương, thành phố Tân An, tỉnh Long An) do ông Lê Văn Liễu làm chủ (bên B), thì thời điểm thi công xong tường rào của bên A là vào tháng 8-2001. Sau 7 năm 8 tháng, bên B kiện bên A ra tòa vì vi phạm hợp đồng. Tòa án Nhân dân (TAND) thị xã Đồng Xoài đã ra quyết định thụ lý đơn khởi kiện của bên B. Điều đáng nói là vụ việc này đã hết thời hiệu, nhưng vẫn được tòa thụ lý. Không những thế, tài sản riêng của ông giám đốc bên A vẫn bị phong tỏa dù công ty đã bị giải thể từ năm 2007.

VỤ VIỆC “NGÂM” 8 NĂM MỚI ĐƯA RA KIỆN

Ngày 9-5-2001, Công ty TNHH SX-TM-DV Hoàn Cầu do ông Đào Nhựt Hoa (75 tuổi) ký hợp đồng thi công xây dựng số 01/HĐ.2001 với ông Lê Văn Liễu. Theo đó, bên B xây dựng cho bên A bức tường rào dài 1.020m, cao 2m, có kết cấu bê tông cốt thép dày 0,1m với giá trị hợp đồng 342 triệu đồng. Thời hạn thi công là 3 tháng, tính từ ngày ký. Sau khi ký kết, bên A đã cho bên B ứng trước 150 triệu đồng để thực hiện công trình.

Xây dựng xong, bên A mời Công ty Tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam - chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh thẩm định chất lượng. Kết quả công trình không đạt yêu cầu. Bên A đã đề nghị bên B, khắc phục như cam kết rồi mới thanh lý hợp đồng. Bên B không thực hiện và cắt liên lạc với bên A. Việc nghiệm thu, thanh lý hợp đồng bị ngừng lại từ đó.

Ông Đào Nhựt Hoa đến tư vấn tại Văn phòng luật sư Dương Chí

Bất ngờ, ngày 17-10-2012, ông Đào Nhựt Hoa được TAND thị xã Đồng Xoài triệu tập đến làm việc. Tại đây, ông được thư ký giao cho Văn bản số 22/TB-TLVA, ngày 8-4-2009 thông báo về việc TAND thị xã Đồng Xoài đã thụ lý vụ án “tranh chấp hợp đồng xây dựng” do Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường khởi kiện Công ty TNHH SX-TM-DV Hoàn Cầu. Ông Đào Nhựt Hoa thắc mắc: “Tôi rất lấy làm lạ là TAND thị xã Đồng Xoài thụ lý vụ án vào ngày 8-4-2009 nhưng mãi đến ngày 17-10-2012 mới giao cho tôi văn bản thông báo về vụ việc này”. Luật sư Dương Vĩnh Tuyến, Trưởng văn phòng luật sư Dương Chí khẳng định: “Việc thông báo thụ lý vụ án như trên đã vi phạm quy định tại điều 174 Bộ luật Tố tụng dân sự”.

LUẬT MỘT ĐƯỜNG THỰC THI MỘT NẺO

Sự việc xảy ra từ năm 2001, mà theo quy định tại khoản 3, điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2005, được TAND tối cao hướng dẫn tại Nghị quyết số 01/2005/NQ-HĐTP ngày 31-3-2005 thì Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường có quyền khởi kiện trong thời hạn 2 năm, tính từ ngày 1-1-2005. Như vậy đến ngày 2-1-2007, quyền khởi kiện của doanh nghiệp này đã hết. Không biết tại sao thời hiệu khởi kiện đã hết mà TAND thị xã Đồng Xoài vẫn thụ lý vụ việc vào năm 2009?

Theo Văn bản thông báo thụ lý số 22/TB-TLVA, vụ việc được TAND thị xã Đồng Xoài thụ lý vào ngày 8-4-2009 do thẩm phán Hoàng Thị Hải Yến giải quyết. Nhưng trong cùng ngày  28-12-2012, TAND thị xã Đồng Xoài đã liên tiếp ban hành 2 văn bản, gồm Công văn  số 89/CV-TA do bà Hoàng Thị Hải Yến ký với tư cách Phó chánh án và Quyết định số 03/2012/QĐ-KCTT  do ông Ngô Văn Dương ký với tư cách thẩm phán để phong tỏa tài khoản của ông Hoa tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - chi nhánh Tân Định, theo yêu cầu của ông Lê Văn Liễu. Điều đáng nói là Công văn số 107/CV-CA, ngày 1-4-2013 của Chánh án TAND thị xã Đồng Xoài có nội dung: “Trước đây, vụ án được chánh án phân công cho thẩm phán Hoàng Thị Hải Yến giải quyết, cuối năm 2012 thẩm phán Yến hết nhiệm kỳ nên phân công  thẩm phán Ngô Văn Dương tiếp tục giải quyết”. Như vậy, ngày 28-12-2012, bà Yến đã hết nhiệm kỳ thẩm phán và vụ việc đã được chánh án phân công cho thẩm phán Ngô Văn Dương hay chưa? Theo quy định của Luật Tố tụng dân sự thì chỉ có thẩm phán được phân công trực tiếp giải quyết vụ việc mới có quyền quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Vậy ai là người đã ra quyết định sai ở hai văn bản cùng ngày nói trên?

Vụ việc đang được thụ lý thì đến ngày 7-4-2014, ông Hoa tiếp tục nhận được Văn bản số 177/TB-TLVA, ngày  31-12-2013 của TAND thị xã Đồng Xoài thông báo tòa đã thụ lý vụ án dân sự số 277/2013/TLST-DS về “tranh chấp hợp đồng xây dựng” theo đơn khởi kiện của Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường. Như vậy, liên quan đến việc khởi kiện của Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường, TAND thị xã Đồng Xoài đã thụ lý đến 3 lần (lần đầu vào ngày 8-4-2009 do thẩm phán Hoàng Thị Hải Yến giải quyết; lần hai vào ngày 10-1-2013 do thẩm phán Ngô Văn Dương giải quyết; lần ba vào ngày 31-12-2013 do thẩm phán Hoàng Thị Hải Yến giải quyết).

NHỮNG THIỆT HẠI KHÔNG ĐÁNG CÓ

Ông Đào Nhựt Hoa cho biết: “Quá trình thụ lý vụ việc đã làm thiệt hại đến lợi ích chính đáng, hợp pháp của tôi. Việc ban hành văn bản áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phong tỏa tài khoản của tôi đã hơn 2 năm là không đúng. Bởi vì Doanh nghiệp tư nhân Minh Cường khởi kiện Công ty TNHH SX-TM-DV Hoàn Cầu chứ không phải cá nhân tôi”.

Sau khi Công ty TNHH SX-TM-DV Hoàn Cầu bị giải thể năm 2007, ông Hoa đã về sống tại quận 3, TP. Hồ Chí Minh. Bên cạnh việc phong tỏa tài sản khiến ông Hoa không có vốn làm ăn và thực hiện các giao dịch liên quan đến tiền bạc thì việc phải “hầu tòa” theo các quyết định triệu tập của TAND thị xã Đồng Xoài từ năm 2012 đến nay đã làm ông Hoa và gia đình thiệt hại không nhỏ về kinh tế.

“Tôi không biết kết quả của hai lần thụ lý trước như thế nào mà TAND thị xã Đồng Xoài lại phải cần ra văn bản thụ lý lần thứ ba với cùng một vụ việc. Tôi mong những người cầm cán cân công lý làm việc theo đúng luật, đúng chức trách, nhiệm vụ cho người dân đỡ khổ, tránh những thiệt hại kinh tế không đáng có như thế này” - ông Hoa bức xúc.                         

Bảo An

Theo Báo Bình Phước 

MỘT VỤ ÁN, 12 NĂM CHƯA XỬ XONG

1 vụ án 12 năm chưa xử xong

Thứ Tư, 21/05/2014 21:53

Ba lần cấp sơ thẩm tuyên vô tội đều bị kháng nghị; hai cấp tòa nhiều lần trả hồ sơ vụ án điều tra lại nhưng những vấn đề quan trọng vẫn chưa được làm rõ...

• Thêm 1 vụ án chưa thuyết phục của TAND TP Tuy Hòa
• Thêm một vụ oan sai: Sẽ xử lý cán bộ sai phạm

Mới đây, TAND tỉnh Bình Phước đưa vụ án “Vi phạm quy định điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” ra xét xử phúc thẩm lần 3. Do nhiều nhân chứng có đơn xin vắng mặt, HĐXX đã hoãn phiên tòa.

Liên tục hoãn, trả hồ sơ

Theo cáo trạng lần 1 (ngày 5-3-2006) của VKSND tỉnh Bình Phước, khoảng 18 giờ 30 phút ngày 23-9-2002, Hoàng Trọng Nghĩa (SN 1977, ngụ thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước) điều khiển xe máy lưu thông trên Quốc lộ 14 (hướng từ huyện Bù Đăng về thị xã Đồng Xoài). Khi đến khu vực ấp Cầu II, xã Đồng Tiến thì đụng anh Tạ Quang Nghiệp (SN 1976) đang đi bộ sát lề đường phải cùng chiều. Anh Nghiệp ngã xuống đường, bị xe máy kéo đi khoảng 10 m.

Xe của Nghĩa còn đụng tiếp xe máy do anh Bùi Tiến Lại (SN 1979) đang dắt bộ phía trước làm xe và anh Lại ngã nhưng không bị thương. Sau tai nạn, anh Nghiệp tử vong, Nghĩa bị chấn thương sọ não.

Hoàng Trọng Nghĩa sau phiên tòa phúc thẩm lần 3 bị hoãn

Ngày 20-4-2006, TAND tỉnh Bình Phước đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm nhưng hoãn phiên tòa. Những lần sau, tòa liên tục mở rồi hoãn, trả hồ sơ điều tra bổ sung với những lý do: Kết quả khám nghiệm và lời khai các nhân chứng còn nhiều mâu thuẫn. Chưa làm rõ anh Nghiệp bị thương tại vùng chẩm là do tác động vào vật gì? Biên bản khám nghiệm hiện trường không có xe máy của anh Lại là vi phạm nghiêm trọng tố tụng…

Ngày 7-6-2007, VKSND tỉnh Bình Phước chuyển hồ sơ vụ án cho VKSND huyện Đồng Phú vì lúc này TAND huyện được tăng thẩm quyền xét xử. Từ ngày 5-9-2007, TAND huyện Đồng Phú nhiều lần trả hồ sơ điều tra bổ sung.

Đến ngày 15-1-2008, VKSND tỉnh gửi văn bản cho VKSND và TAND huyện Đồng Phú khẳng định VKSND tỉnh không thể điều tra bổ sung các nội dung mà TAND huyện yêu cầu.

Ngày 27 và 28-3-2008, TAND huyện Đồng Phú xét xử sơ thẩm lần 1, tuyên Hoàng Trọng Nghĩa không phạm tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”.

Ba lần tuyên vô tội, bị hủy án

Ngày 17-7-2008, TAND tỉnh Bình Phước xét xử phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm lần 1 của TAND huyện Đồng Phú vì vi phạm nghiêm trọng tố tụng: “Phiên tòa diễn ra lúc 8 giờ ngày 27-3-2008, kết thúc lúc 14 giờ 30 phút ngày 28-3-2008 nhưng biên bản nghị án ghi lúc 13 giờ ngày 27-3-2008, tức HĐXX đã nghị án trước khi kết thúc thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa”.

Ngày 5-11-2008, TAND huyện Đồng Phú xét xử sơ thẩm lần 2, VKSND huyện đề nghị HĐXX tuyên trả hồ sơ điều tra bổ sung làm rõ các vấn đề mâu thuẫn tại phần tranh luận trước đó.

Ngày 14-5-2009, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đồng Phú ban hành kết luận điều tra bổ sung, khẳng định: “Xe của bị cáo Nghĩa chạy đụng vào anh Nghiệp rồi theo quán tính, xe chạy lên phía trước đâm tiếp vào xe của anh Lại là có cơ sở. Cáo trạng nhận định Nghĩa đâm xe vào anh Nghiệp đang đi bộ, kéo anh Nghiệp đi 10 m rồi đâm tiếp vào xe anh Lại là không có cơ sở”. Tuy nhiên, VKSND tỉnh Bình Phước vẫn giữ nguyên quyết định truy tố.

Ngày 9-11-2009, TAND huyện Đồng Phú mở lại phiên tòa sơ thẩm, tiếp tục… trả hồ sơ. Đến ngày 16-8-2010, tòa sơ thẩm tuyên bị cáo Nghĩa không phạm tội. Bản án này bị tòa phúc thẩm tiếp tục tuyên hủy.

Phiên tòa sơ thẩm lần 3 ngày 31-12-2013, TAND huyện Đồng Phú lại tuyên bị cáo Nghĩa không phạm tội. VKSND cùng cấp kháng nghị, đề nghị xét xử theo hướng có tội. Theo quyết định kháng nghị, việc đánh giá chứng cứ của tòa phiến diện, không tôn trọng sự thật khách quan; bản án chỉ tập trung phân tích mâu thuẫn của biên bản khám nghiệm hiện trường năm 2002 với bản ảnh dựng lại hiện trường năm 2009 mà không đánh giá toàn diện các chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án…

Ông Hoàng Văn Nhiều (SN 1960, cha của bị cáo Nghĩa) cho biết sau tai nạn giao thông, Nghĩa phải chữa trị chấn thương sọ não và điều trị bắt buộc tại Bệnh viện Tâm thần trung ương II (TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Năm 2010, vợ của Nghĩa nộp đơn xin ly hôn rồi đưa con về nhà ngoại ở.

“Nghĩa bị tâm thần sau tai nạn đó nhưng chỉ ngớ ngẩn chứ không quấy phá hàng xóm. Tôi chỉ mong tòa xét xử công minh, đừng vì bảo thủ, duy ý chí mà kéo dài vụ án, kéo dài nỗi đau cho gia đình nạn nhân lẫn gia đình chúng tôi…” - ông Nhiều tâm sự.

Nên tuyên vô tội

Luật sư Dương Vĩnh Tuyến (Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước), người bào chữa miễn phí cho bị cáo Nghĩa, khẳng định phiên sơ thẩm lần 3 tuyên bị cáo Nghĩa không phạm tội là đúng. Bởi lẽ, tại phiên xử này, đại diện VKSND huyện Đồng Phú dẫn lời khai của nhiều nhân chứng nhưng những lời khai này mâu thuẫn nhau và tất cả đều khai không trực tiếp nhìn thấy Nghĩa đụng anh Nghiệp.

“Có 1 vụ tai nạn giao thông xảy ra nhưng ai đụng vào ai? Nguyên nhân dẫn đến tai nạn? Điểm đụng?... Dù tòa các cấp nhiều lần trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng cơ quan điều tra, VKSND vẫn không thể làm rõ nhiều vấn đề. VKSND huyện Đồng Phú kháng nghị xử lại theo hướng có tội mà không chứng minh được hành vi phạm tội của bị cáo thì cần tuyên vô tội” - luật sư Tuyến nói.

Bài và ảnh: Tân Tiến

BÁO NGƯỜI LAO ĐỘNG

CUỘC GẶP LẠ VÌ GÓC KHUẤT TẠ ĐÌNH ĐỀ

Xuân Ba: CUỘC GẶP LẠ VÌ GÓC KHUẤT TẠ ĐÌNH ĐỀ

Cuộc gặp lạ vì góc khuất Tạ Đình Đề

Phóng sự của Xuân Ba

23.03.2014

TP - Cuộc gặp ấy tụ thành Hội thảo sách do NXB Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức sáng 21/3 tại Hà Nội hơi bị lạ? Tôi đụng ở đây, ngoài mấy ông viết lách văn báo, ngót trăm đại biểu là các quan chức của ngành Kiểm sát, Tòa án, Công an, vị thì đương chức, ông đã nghỉ hưu. Vừa vừa và nhỏ hơn thì là Viện trưởng của tỉnh thành cùng Vụ trưởng, Vụ phó và Trưởng phòng của Viện KSND Tối cao. Lại có nhiều luật sư…

Lạ ngay từ tác giả


Hội thảo ấy có tên Tạ Đình Đề, những góc khuất cuộc đời của Tiến sĩ Dương Thanh Biểu. Sách mỏng. Ngót 300 trang in, khổ thường (14x20,5cm) cùng tên như Hội thảo. 

Viết về Tạ Đình Đề, mà nhiều người gọi là nhân vật. Đời thực những là nhân viên Sở Hỏa xa Vân Nam, gián điệp được Mỹ đào tạo, Đội trưởng Đội biệt động thành, Giám đốc Xưởng cao su thuộc Tổng cục Đường sắt và liền tù tì hai án oan suốt gần 20 năm... Kêu là nhân vật bởi cái người thường này từng nhuốm không ít sắc màu huyền thoại. Hơn hai chục năm nay đã có loáng thoáng những ấn phẩm này khác. 

Gỡ, cởi dần những huyền thoại là việc đầu tiên và cũng chưa phải là cuối của những ấn phẩm viết về Tạ Đình Đề? Tạ Đình Đề huyền thoại và sự thật (In trong “Mọi linh hồn đều được đưa tiễn”- Xuân Ba, NXB Hội Nhà văn 1992); Tạ Đình Đề của nhà văn Chu Lai vv... và nay thêm Những góc khuất... của Tiến sĩ Dương Thanh Biểu. 

Tác giả cuốn Những góc khuất... này từng nhận học vị Tiến sĩ ngành Kiểm sát. Độc đáo nữa, những năm cuối bảy mươi của thế kỷ trước, kiểm sát viên Dương Thanh Biểu là người trực tiếp chứng kiến phiên tòa xử Tạ Đình Đề kéo dài suốt 6 ngày tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và chứng kiến giây phút chủ tọa phiên tòa Phùng Lê Trân dõng dạc khẳng định Tạ Đình Đề vô tội. Đồng thời tuyên tha bổng bị cáo Tạ Đình Đề ngay tại phiên tòa. 

Và đúng 10 năm sau, trong vai trò của một kiểm sát viên cao cấp ở một Vụ đặc biệt quan trọng của Viện KSND Tối cao có tên là Vụ 2 C, Dương Thanh Biểu đã trực tiếp thụ lý vụ Tạ Đình Đề với tội danh phản cách mạng từ năm 1985 đến năm 1987. 

Có lẽ ở vị trí lẫn vị thế hơi đặc biệt từng can dự vào vụ án thời điểm đã xa ấy, nay với tư cách một Viện Phó Viện KSND tối cao đã nghỉ hưu, tác giả đã trưng đã hé cho bạn đọc những góc khuất của vụ án oan Tạ Đình Đề. 

Với lối viết mà có lẽ khó có nhà văn chuyên nghiệp qua mặt được, mang đậm dấu ấn nghề nghiệp trọng chứng hơn trọng cung, ông TS ngành kiểm sát họ Dương đã làm người đọc hơi bị mất thời gian! Mà mất, mà thất thoát một cách tự nguyện là phải đọc một mạch một lèo (nhà phê bình văn chương Bùi Việt Thắng đã thật thà trong hội thảo rằng, lâu lắm rồi, hai vợ chồng ông mới lặp lại thói quen là đã phải giành nhau đọc cuốn sách này của TS Dương Thanh Biểu). 

Có phải vì lẽ ấy chăng mà NXB Hội Nhà văn mới tổ chức quảng bá sản phẩm mới của mình (sách in quý I-2014)? Hoặc nữa, qua hàng chục tham luận của các vị, như ông Nguyễn Hòa Bình - Ủy viên T.Ư Đảng, Viện trưởng Viện KSND Tối cao (ông Bình bận không đến được đã gửi tham luận tới); Trung tướng GSTS Nguyễn Xuân Yêm - Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân; Trần Công Phan - Viện phó VKSND Tối cao, GSTS Trần Ngọc Đường - chuyên gia cao cấp của Quốc hội, Đặng Quang Phương - nguyên Viện phó Viện KSND Tối cao, TS Nguyễn Văn Quảng - Viện trưởng Viện KSND Hải Phòng vv... cùng nhiều tham luận của các nhà phê bình văn chương như Bùi Việt Thắng, Vũ Nho, Văn Giá vv... 

Ở các cương vị và vị thế công việc khác nhau nhưng hết thảy các tham luận, không hẹn mà nên đều toát lên một âm hưởng ngợi ca cuốn sách viết khéo, bắt mắt người đọc. 

Bên hành lang hội thảo, có đến lắm ý kiến về cuốn sách. Qua trao đổi, có ý kiến cho rằng sự hiện diện đông chật của ngành kiểm sát nước nhà (đại biểu dự cũng như có tham luận, tại chức lẫn nghỉ hưu) là họ đến để chia vui để sẻ chia với sáng kiến kịp thời của ngành kiểm sát. 
Sáng kiến ấy chính là quyết định kiên quyết dứt khoát của Viện Kiểm sát Tối cao, bằng những ý kiến quyết liệt không để lê thê thêm thời gian oan trái của Tạ Đình Đề. Mà người thực hiện cụ thể là tác giả cuốn sách! 

Nghe vậy thì biết vậy! Nhưng cũng nao nao thêm về ý kiến rằng, sự có mặt xôm tụ của ngành kiểm sát có cả công an trong hội thảo này gần như là cuộc họp tổng kết, một cuộc tổng diễn tập rút kinh nghiệm để tránh những vụ việc oan sai xảy ra trong hệ thống tư pháp nước Việt. 

Nói theo khẩu khí của mấy ông chuyên ngành phê bình văn chương là hội thảo đã truyền đi những thông điệp cảnh tỉnh lẫn ăn năn nhân một lỗi lầm, qua một việc nhỡ nhàng lẫn chậm trễ của hệ thống tư pháp, ngõ hầu để tránh, khỏi mắc phải? 

Khách dự hội thảo dường như tăng thêm mối quan tâm cùng là thiện cảm với tác giả cuốn sách khi Trung tướng về hưu Nguyễn Quốc Thước với những sải chân mau mắn bước lên diễn đàn. Ca ngợi cuốn sách đã rất kịp thời trong thời buổi xảy ra những vụ án oan sai này khác thì nhiều diễn giả đã đề cập.

Nhưng người nghe ngạc nhiên khi biết thêm tác giả cuốn sách, nguyên Phó Viện trưởng Dương Thanh Biểu là người cùng quê miền Trung với Trung tướng Thước. Những năm trận mạc ở chiến trường Tây Nguyên, khi Nguyễn Quốc Thước là Trung đoàn trưởng thì Dương Thanh Biểu là đại đội trưởng một đơn vị chủ công dưới quyền ông Thước. 

Sau năm 1975, Dương Thanh Biểu chuyển ngành về Viện KSND tối cao. Được đào tạo cẩn thận là cán bộ nguồn. Sự trưởng thành cùng là thăng tiến của người lính từng dưới quyền mình chỉ huy đã làm tướng Thước tự hào nhưng khốn nỗi, là cái khó chịu của không ít sự đố kỵ, dèm pha! Vậy nên xuất hiện những lá đơn tố cáo rằng hồi còn ở quân ngũ và ở mặt trận Tây Nguyên, Dương Thanh Biểu đã dao động, thoái thác nhiệm vụ thế này thế khác... Khi đó, lãnh đạo Viện, mà ông Thước nói là ông Hà Mạnh Trí đã tìm gặp tướng Thước để hỏi cho ra nhẽ... 

Nguyễn Quốc Thước nghe được quắc mắt lên rằng, nếu có thằng nào tố cáo xì xào thế này thế khác về Dương Thanh Biểu thì anh bảo nó đến gặp thằng Thước này nhé! Tôi trực tiếp chỉ huy nó mà lại không biết nó đánh đấm sinh hoạt ra sao à? 

Nghe tướng Thước cáu mà thấy mừng cho ông TS họ Dương. Nếu tướng Thước không biết chuyện và không có sự can thiệp kịp thời kiên quyết ấy thì bước đường công danh lẫn vị trí công việc của ông Viện phó tương lai liệu có hề hấn gì không nhỉ? Liệu có một thứ na ná như oan sai sẽ xảy ra với ông không? 

Đối diện với với trường hợp oan sai của Tạ Đình Đề, người trong cuộc mà cụ thể là kiểm sát viên cao cấp Dương Thanh Biểu đã làm gì? 

Bộc bạch của người can dự 

...Đợi lúc tác giả cuốn sách thoát khỏi vòng vây của báo chí, tôi xin phép được quấy phiền ông... Hóa ra thời gian mà tôi hay đến nhà ông Tạ Đình Đề ở tập thể Đường sắt Nhà Dầu Khâm Thiên (Hà Nội) thì ông Biểu cũng đã nhiều lần lui tới với những cuộc gặp theo cách riêng của mình với mục đích là củng cố tài liệu cho thật chắc chắn để làm chất liệu cấu thành nên cuốn sách hôm nay. 

Nhiều quan chức ngành kiểm sát, tòa án có mặt trong Hội thảo. ẢNh: L.A.H

Ông Biểu tâm sự rằng, từ thuở bé tí, từng nghe về một Tạ Đình Đề huyền thoại... Rồi những cảm giác ấn tượng tại phiên tòa mà ông trực tiếp chứng kiến việc tha bổng Tạ Đình Đề ngày 12/6/1976 còn tươi rói... Cũng trớ trêu thay sau đó, chính ông ở vị thế quan trọng của Vụ 2C được phân công trực tiếp coi sóc vụ ông Đề.

Khá ấn tượng khi nghe ông bộc bạch. Cũng là những chi tiết trong và ngoài lề cuốn Những góc khuất... 

...Nghiên cứu hồ sơ, nhất là kết luận điều tra số 11547/A24 ngày 29/11/1986 đề nghị truy tố Tạ Đình Đề phạm tội tuyên truyền chống chế độ XHCN, tôi thấy nhiều băn khoăn. Không hiểu sao vụ án đã được gia hạn giam đặc biệt đến lần thứ 4 mà cơ quan bạn (trong câu chuyện, văn nói cũng như văn viết, ông Biểu dùng cụm từ cơ quan bạn chắc là nhắc đến cơ quan an ninh điều tra?) vẫn đề nghị giam tiếp? 

Biết bao những nghi hoặc băn khoăn cộm lên khi cầm trong tay bộ hồ sơ Tạ Đình Đề bị truy tố về tội an ninh ấy! 

Ông Biểu bộc bạch, khi ôm tập hồ sơ trên tay mà ông Phan Xuân Bá, Phó vụ trưởng giao nghiên cứu hồ sơ và đề xuất phê chuẩn theo đề nghị gia hạn giam đặc biệt của cơ quan an ninh điều tra, ông thấy mình đang phải gánh một thứ quá sức. Vẫn cứ trong ông mồn một những chi tiết vụ án tha bổng gần 10 năm về trước, ngày 12/6/1976. 

Câu hỏi day dứt cứ trở đi trở lại, trời ơi, vì sao một vụ án nghiêm trọng, được huy động lực lượng điều tra và kiểm sát hùng hậu, các ngành chuẩn bị khá công phu, chu đáo nhưng rốt cuộc bản cáo trạng của Viện KSND Tối cao lại bị TAND thành phố Hà Nội, mà cụ thể là bà Chánh án mảnh mai Phùng Lê Trân bác bỏ một cách thẳng thừng? 

Mà chết cái, những lập luận của việc bác bỏ ấy lại đầy sức thuyết phục, khiến hàng nghìn người dự phiên tòa vỗ tay tán thưởng? Chắc chắn có điều gì không ổn trong quá trình tố tụng? Có việc chi đó sơ suất hớ hênh trong công tác điều tra, truy tố, xét xử một con người? Nhất là người đó lại có ảnh hưởng trong xã hội. Và hiện tại với cái án an ninh mới cột lên cổ ông Đề này, có gì đó khiếm khuyết không thận trọng, kém khách quan?

Vẫn lời bộc bạch của ông Biểu trong câu chuyện - tôi không đồng tình với ý kiến cho rằng Tạ Đình Đề có hành vi phạm tội tuyên truyền chống phá chế độ như kết luận của cơ quan điều tra. Coi xét kỹ các bản cung, chỉ chằn chặn những dòng có thể gọi là tếu táo nôm na đại loại chân giò quý hơn chân lý/ thực phẩm hơn nhân phẩm/ bằng cấp gì cũng không hơn bằng lòng. Hoặc bù giá vào lương hay bù da vào xương hay bù giá vào lưng vv... và vv... 

Nếu cứ chăm chắm vin vào thứ thành ngữ mới mang âm hưởng thơ Bút Tre vô thưởng vô phạt ấy, vô tình cơ quan bảo vệ pháp luật sẽ biến người dân bị ức chế và có phát ngôn do bất mãn đẩy họ thành kẻ chống đối chế độ là không hợp tình hợp lý! Mặt khác nếu coi đây là tiền lệ để áp dụng cho các trường hợp tương tự thì vô hình trung, chúng ta sẽ đẩy hàng loạt người từ ta sang địch. 

Những cuộc họp cứ kéo dài triền miên mà ông Đề vẫn ngồi bó gối trong trại. May mắn khi đó lãnh đạo Vụ 2C rất ủng hộ ý kiến của tôi là Tạ Đình Đề không phạm tội và không thể áp dụng biện pháp tập trung cải tạo. Nhưng sau đó, không hiểu vì lý do gì, có thể có sự chỉ đạo từ cấp (?!) nào đó nên Tạ Đình Đề vẫn tiếp tục bị gia hạn tạm giam. 

Việc ông Đề vẫn tiếp tục bị tạm giam ấy, những lúc bình tâm nghĩ lại và trao đổi với các bác lớp trước từng có kinh nghiệm thì mọi người đều thừa nhận lúc đó, Viện KSND Tối cao đã phê chuẩn lệnh tạm giam kéo dài đối với Tạ Đình Đề là hữu khuynh, là không làm đúng bổn phận của cơ quan giám sát pháp luật! 

Lại nữa, lật giở những bản cung mà ông Đề từng nhận tội, ông Biểu gạn ông Đề là tại sao không có tội lại nhận một cách dễ dàng vậy? Ông Đề lắc đầu cười mà như mếu rằng, nếu không nhận không khai theo ý người hỏi cung thì lập tức bị chuyển phòng giam thậm chí là bị biệt giam. Lại bị bọn đầu gấu hành hạ. Anh em tù chúng tôi thường coi đây là cách tra tấn tinh vi nhất của nhà giam. 

May thay, do sự tích cực kiên quyết của Viện KSND Tối cao, của Vụ 2C mà cụ thể là từ ông Dương Thanh Biểu, sau hơn 2 năm giam giữ, ngày 5/12/1987, cụ Tạ Đình Đề đã được ra khỏi trại. 

Tôi xúc động khi nghe trực tiếp từ một quan chức ngành Kiểm sát, dẫu đã hưu nhưng dễ ai mà nói thẳng ra những lời này Nghe ông Đề kể, tôi nhận ra sự đúng đắn của một số nước có nền tư pháp phát triển thì không để một cơ quan vừa quản lý trại giam vừa làm nhiệm vụ điều tra hình sự! 

Như những bộc bạch của ông cựu Phó viện trưởng, tôi lờ mờ nhưng dần dà rõ rệt ngay, những duyên do, những nguyên cớ gây ra không ít những vụ án oan sai gây bức xúc công luận mà gần đây nhất là vụ ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang? 

... Như mới hôm qua thôi mặc dầu đã vèo hơn hai chục năm, tôi mới gặp lại Tạ Mạnh Tiến, người con trai thứ của cụ Tạ Đình Đề. Mừng Tiến nay chững chạc khỏe khoắn trong bộ vét màu xám, gia cảnh êm ấm cùng vợ hai con, tâm trí tôi chợt ngược lại ngày đã xa ấy. Ngồi hút thuốc lào với cụ Đề gian ngoài khu tập thể Đường sắt Nhà Dầu Khâm Thiên (trước đây Hãng Sell từng đóng trụ sở nên có cái tên ấy) bận nào tôi cũng nghe thấy tiếng ho và rên ở buồng trong kế bên. 

Lần ấy, cụ Đề bỏ nhỏ cho hay, dịp Quốc khánh năm 1985, cụ bị bắt giam về tội tuyên truyền phản cách mạng. Cách sau ít bữa, tại cơ quan Tiến làm, một gã nào đó đã làm cái trò bẩn, bẫy Tiến mua xăng. Mà xăng khi đó là thứ của cấm là hàng chiến lược. Tiến bị bắt ngay và bị vu cho tội phá hoại. 

Chỉ trong một thời gian ngắn bị giam giữ cùng đi cung, từ một thanh niên khỏe mạnh, hoạt bát yêu đời, Tạ Mạnh Tiến đã trở thành một phế nhân. Sức khỏe suy sụp, gần như tâm thần. Lúc cười lúc khóc, ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Dạo tôi chứng kiến cảnh ấy thì đã gần 6 năm Tiến lâm vào trạng huống đó! 

Cuộc sống có lẽ nên nhiều thêm những hội thảo tương tự cũng như những góc khuất phải được mau mau phơi phóng trong ánh sáng Đổi Mới và tiến trình dân chủ ngày một cải thiện. 

Sắp Thanh minh năm Ngọ 

Cuốn “Tạ Đình Đề những góc khuất cuộc đời” đã tái hiện những công lao to lớn của Tạ Đình Đề trong cuộc chiến tranh chống Pháp và xây dựng CNXH được nhân dân truyền tụng như những huyền thoại nhưng bị oan nghiệt hết sức nặng nề. Đồng thời thông qua đó, người đọc trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, đặc biệt là ngành kiểm sát nhân dân cũng thấy được một phần trách nhiệm của mình về việc để xảy ra những oan trái đó.

Tôi mong rằng các cán bộ trong ngành KSND hãy đọc và rút kinh nghiệm, những bài học quý giá mà cuốn sách này đã tái hiện.

(PGS - TS, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Hòa Bình)

Nguồn: Tiền Phong